Am ddydd hyfryd: Hydref 28 2024

 

Ddoe oedd y dydd cyntaf ar ôl newid y clociau.  Roedd arolygon y tywydd yn addawol iawn - felly codais yn eithaf cynnar a llwyddais i fod allan am dro am saith o’r gloch!  A hithau’n olau gyda haul llachar- gwych!  Am wythnosau mae hi wedi bod yn anodd (i fi ) codi a mynd allan yn gynnar oherwydd ei fod mor dywyll.  Ond rŵan, am dipyn, mae hi’n bosibl mynd allan am 7 heb orfod bod allan yn y tywyllwch

 

Roedd rheswm am fynd allan heblaw mynd â’r ci am dro.  Roeddwn isio dod o hyd i’r madarch anhygoel yma.

 

 

“Amanita’r gwybed”. (Fly Agaric yn Saesneg) Does 'na ddim llawer ohonyn nhw o gwmpas fama - a doeddwn i ddim isio gyrru.  Felly cerddais i lyn lleol - Tongwell 

- lle'r oedd nifer bach wedi cael eu gweld.  Ro’n wedi edrych o’r blaen - dim lwc - ond tro yma - dyma lle'r oedd hi.  Roedd rhywbeth wedi ei bwyta hi - ond er hynny, digon hardd yn fy marn i.

 

A dyma un arall.  Twyllwr pwys (Amethyst deceiver yn Saesneg).  Mae hon yn eithaf bach ac yn hardd ofnadwy.

Synau llwynogod

Ro’n i’n meddwl am amser hir bod llwynogod yn sgrechian ac yn cyfarth.  Wedi clywed y ddau sŵn: y cyfarth yn cael ei ddefnyddio (dwi’n meddwl) i gysylltu â llwynog arall.  A’r sgrech - sŵn annaearol pan mae’r llwynogod yn paru.  A’r fenyw sy’n sgrechian am wn i.  Ond, yn ddiweddar, dwi wedi clywed sŵn gwbl wahanol.  Yn Saesneg dwi’n meddwl am y sŵn fel “yickering’ ac mae o’n digwydd pan mae mwy nag un llwynog yn cystadlu am fwyd.  Mae fy ffrind drws nesaf yn bwydo llwynogod.  Mi wnes i’r un peth am amser byr - ond mae glanweithdra’r llwynog - wel, does 'na ddim!  Ar ôl bwyta, mae’r llwynog yn cachu i neu ar y bowlen lle'r oedd y bwyd.  Ych-a-fi!  Penderfynais beidio, felly.  Ond mae’r llwynogod yn dod i gael y bwyd drws nesaf.  Ac mae 'na ryw bedwar ohonyn nhw, felly dipyn bach o ffraeo a chystadlu - a heb y sŵn, faswn i ddim yn gwybod eu bod nhw yna.

 

Beth bynnag, gyda’r cloc wedi newid, daeth y llwynogod yn gynharach neithiwr - tua 9 o’r gloch.  10 o’r gloch yn yr hen amser, (amser yr haf)  pan ydw’i, fel arfer, yn fy ngwely.  Ond neithiwr clywais y sŵn, a diffodd y golau i weld be oedd yn digwydd.  Ru’n fath a rhywbeth allan o ”Attenborough“!  Un llwynog yn cerdded ar draws y lawnt (tŷ nesaf) i fwydo; un arall yn cerdded ar y wal, ac wedyn un yn rhedeg trwy ein gardd ni, ac allan trwy’r giât a rhedeg i fyny’r lôn.  

 

Rhaid dweud eu bod nhw yn llwynogod hardd iawn, mewn cyfle da.  Dwi ddim wedi cael lluniau o’r llwynogod yma.  Rhois fenthyg fy ”camera trap’ i fy nghymydog iddi hi gael ei ddefnyddio.  Ond dyma hen lun tynnais gyda’r camera o lwynog yn yr ardd ffrynt pan roeddwn yn defnyddio’r camera:

 

 

Mae llwynogod fel Marmite – ond dwi’n hoff iawn ohonyn nhw – er fy mod i’n meddwl bod eu arferion o gacu ar eu fwyd yn dipyn o broblem.  ( cyn i chi ofyn – dwi ddim yn hoff o Marmite!) Dwi ddim wedi gosod y trap camera am dipyn – ond mae o’n hawdd gwybod weithiau pan mae llwynog wedi dod i fewn i’r ardd gefn.  Mae esgidiau garddio yn cael eu symud (i chwarae efo nhw) a mae baw llwynog yn cael eu roi ar ben y bin compost....

Ar goll: 19 Hydref

Be well i wneud ar fore diflas glawog (ar ôl sortio allan y car - ond dim mwy am hynny....) na chlirio allan rhan o’r stydi a chwilio am bethau sydd wedi mynd ar goll...fel cardiau gyda lluniau cynffonnau sidan arnyn nhw.  Mae’r adar yma yn lliwgar ac yn hardd iawn ac yn dod i’r wlad o Sgandinafia (yn bennaf) yn y gaeaf pan mae’r aeron wedi gorffen yn fanno, i wledda ar goed yn famau.  Felly mae pethau yn amrywio o flwyddyn i flwyddyn.  Os ydy’r aeron yn iawn yn Sgandinafia, does dim llawer yn dod drosodd i’r wlad yma.

 

Ond, os nad oes bwyd yn y gogledd, ac mae llwyni yn llawn o aeron yma, maen nhw’n dod yma.  Ac yn medru dod mewn niferoedd mawr.  Yn Saesneg mae pobl yn sôn am “Waxwing Winters”.  A dyna be ddigwyddodd llynedd.  Ac yn aml, dim yn y cefn gwlad mae’r adar, ond ar ryw stad tai, lle mae gwrychoedd y ddraenen wen wedi cael eu plannu.  A dyna le roedden nhw ar stad fach ryw 7 filltir i ffwrdd, wrth ymyl y ffordd fawr ar lwybr gyda gwrych o ddraenen wen, a dyma be oedd yn denu’r adar.  Cymerais y lluniau ar ddechrau’r flwyddyn a gyrru’r ffeil i siop fach leol iawn sydd yn printio pethau.  Gyrrais rhai o’r cardiau i bobl a oedd yn cael penblwyddi neu beth bynnag ond roedd ryw 8 neu ddeg ar ôl.  A does gen i ddim syniad lle maen nhw - ond meddyliais efallai eu bod ar y silff yn y stydi, ond na.  Dwi’n meddwl mai’r llun yma sydd ar y cardiau, 

a dyma lun arall dwi'n ei hoffi hefyd.

 

Ond ta waeth, dwi wedi llwyddo i wneud dipyn o dacluso a wedi cael gwared o bapurau hen.           

Sut i ddofi Corryn

Yn fy mhrofiad i, pan mae bardd yn ysgrifennu nofel, mae un o ddau beth yn digwydd: naill ai mae'r nofel yn wych, neu dydy hi ddim yn  gweithio. Un enghraifft o fardd sydd wedi ysgrifennu nofelau rhagorol yw Siân Northey.  Dwi wedi mwynhau pob nofel mae hi wedi sgwennu.  (A dwi ddim am roi enghreifftiau o’r rhai nad ydynt yn gweithio: yn fy marn i).

 

Ar y funud dwi’n ailddarllen Sut i Ddofi Corryn, gan Mari George.  Mwynheais y nofel hon yn enfawr y tro gyntaf darllenais hi, a hyd at hyn, dwi wedi cael yr un profiad.  Mae o’n llyfr eithaf gwahanol ac mae o’n gweithio’n dda.  Mae'r ysgrifennu yn syml ac yn ddarllenadwy iawn. Ond y tu ôl i’r ysgrifennu mae haenau dyfnach: ac mae’r awdur yn cynnig ysgrifau ar fywyd – a marwolaeth, bob hyn a hyn.  Mae'r homilïau bach hyn wedi'u hysgrifennu'n ysgafn ac yn gweithio'n dda.

 

Mae yma stori afaeladwy yn tynnu’r darllenwr ymlaen.  On dwi ddim yn sicr bod y stori ei hun yn gredadwy iawn.  Yn y stori fe welwn Muriel yn teithio i Gwatemala i ddod o hyd i gorryn y gallai ei wenwyn wella canser ei gŵr, efallai.  Mae hi’n mynd i amgueddfa pry cop yn Flores yng Ngwatemala. Pa mor debygol yw hyn?  Mae hi’n mynd ar goll yn y jyngl.  Mae hi’n aros yn y jyngl dros nos – falle am fwy nag un nos.  Ond does dim ots am y pethau yma.  Mae’r stori, a’r cymeriadau mor gynnes, a’r pethau pwysig yn sicr yn gredadwy.