Ailddysgu

Wednesday 29 October 2014

Radio Cymru

Mae nifer gwrandawyr radio Cymru wedi gostwngDwi ddim yn cael llwer o gyfle i wrando yn ddiweddar – hyd yn oed dim ar yr holl bethau am Dylan Thomas.  A dwi ddim yn siŵr fy mod yn ôr-hoff o’r newidiadau sydd wedi dod.  Rhaid dweud dwi ddim yn hoff o Tomo o gwbl – a dwi wedi clywed un neu ddau sydd ddim yn hoff o Tudur Owen (dwi’n ei hoffi).  Ond dwi yn gweld bod ‘na broblem efalla gyda rhaglenni sydd mor hir.  Os dwyt ti ddim yn hoffi rywbeth (fel Tomo!) mae o’n mynd ymlaen am oes.  Ar y llaw arall, dwi’n falch bod Taro’r Post yna o hyd, a weithiau yn medru gwrando ar dipyn yn y gwaith dros amser cinio.  Ond dwi’n gwneud y ran fwyaf o fy ngwrando ar fy meic yn mynd i’r gwaith.  A diolch byth bod rhaglenni fel  Dewi Llwyd ar Fore Sul  ar gael fel podleidiau.  Gan eu fod nhw ar gael fel yma, dwi’n medru gwrando arnyn nhw ar yr iPhone wrth beicio.  Mae’r Cymraeg yn dda, mae o’n gyfle dda i ddal i fynny efo’r newyddion o safbwynt Cymreig a mae  gwestai penblwydd Dewi Llwyd yn ddiddorol iawn.  Dwi’n dysgu llawer wrth wrando.

Fel enghraifft, doedd gen i ddim clem bod Gwilym Bowen Rhys, sy’n chwarae gyda’r band Bandana a hefyd gyda Ply yn gwneud clocsiau.  A dyma llun o un ohonnyn nhw.



A 'falle mi fydda i ar y radio am ychydig o funudau hefyd.  Mi ges i ebost gan Radio Cymru yn gofyn faswn i’n fodlon cymryd rhan mewn rhaglen am ddysgu Cymraeg, rhaglen Dan yr Wyneb gyda Dylan IorwethFelly dwi wedi siarad am ddysgu Cymraeg dros y ffon.  A dwi’n credu bydd y rhaglen yn cael ei ddarlledu ar Tachwedd 3ydd – 18.15.  Efalla bydd y sgwrs wedi cytogi, neu dim yna o gwbl – ond gawn i weld.  Beth bynnag, mi roedd yn brofiad diddorol (ond wrth gwrs, ar ol i'r galwad ffon orffen, roeddwn yn meddwl o atebion gwell o lawer i’r cwestiynnau) a mi fydd yn ddiddorol clywed hanesion dysgwyr amrywiol.

Sunday 26 October 2014

Dail yr hydref a blodau'r haf

Gwrandewais ar Galwad Cynnar ddoe (braidd yn gynnar i ddweud y gwir, erbyn 9 o’r gloch gyda’r nos, roeddwn isio cysgu) a clywed sgwrs am ddeil-bridd, a’r maeth sydd ynddo fo.  Llynedd roeddwn yn sôn am wneud ddeil-bridd gyda’r dail o’r strydoedd agos.  Dyma sut oedd y dail yn edrych ar y pryd.  Dyma sut mae nhw rŵan.  



Yn ôl y cyngor ar Galwad Cynnar, rhaid troi’r dail bob wythnos - rhywbeth na fyddwn yn gnweud gyda fy system i.  A mae angen ddwy flynedd i’r dail bod yn barod.  Felly, cyn casglu mwy o ddail bydd rhaid symud dail llynedd i rywle i adael iddyn nhw aeddfedu a torri i lawr.

Mae llawer o’r blodau yn parhau o hyd, fel y cosmos a’r blodyn y gwenyn.  Mae’n dda cael nhw o hyd gyda’r dyddiau yn byrhau a’r gaeaf yn nesau.



Monday 20 October 2014

Llysiau a ffrwythau

Mae  ‘na ychydig o lysiau ar ol yn yr ardd, yn cynnwys panas – a mae rhai ohonyn nhw yn fawr.  Ni chawsom llawer o lwyddiant gyda nhw, felly ond ychydig o blanhigion sydd yna – a mae nhw am cael ei adael erbyn Dolig.


Yn y tŷ gwydr, mae pupurau a aubergines yn ffynnu o hyd – ond dysgais gwers eleni.  


Rhois un blanhigyn o bupurau poeth yn y tŷ gwydr – a’r lleill i gyd i fod yn felys.  (Dwi ddim yn or-hoff o tshilis – ond mae’n amlwg bod y planhigion wedi ‘croes peillio” (? cross-pollinate) a mae llawer o’r ffrwythau sydd i fod yn felys yn boeth!
A daeth gwers arall ar ol dipyn o arbrofi.  Tyfais 'tomatillo" am y tro gyntaf - yn meddwl bod o'm bosib bwyta nhw dipyn fel tomatos.  Ond na, mae rhaid coginio nhw - a un o'r ffordd o'u defnyddio nhw ydy mewn saws 'salsa'.  Dyma nhw:


Dwi ddim yn meddwl mi fyddaf yn eu tyfu eto.  Yn yr un gwely, rhois cynnig ar "Inca berries".  Mae'r rhain dipyn fel 'cape gooseberry" gyda ffrwythau bach melyn gyda blas hyfryd - ond yn anffodus, wnaeth y rhan fwyaf ddim aeddfedu.

A heddiw dwi wedi bod yn paratoi ar gyfer y gaeaf.  Fel arfer dwi’n plannu cymysgedd o blanhigion salad- ond rywsut dwi ddim wedi llwyddo i wneud gymaint eleni.  Felly dwi wedi bod yn cymryd gofal mawr o’r planhigion bach letys – a byddan nhw yn tyfu yn araf bach trwy y gaeaf, yn barod am y gwanwyn gynnar.


O'r ffrwythau, ond y gellyg a'r mafon sydd ar ol, rwan.  Gan bod tywydd gwyntog iawn ar y ffordd, dwi wedi casglu'r gellyg sydd ar y coeden (i gyd bron yn aeddfed) a bydd y mafon yn parhau tan y rhew gyntaf.  Felly, ond y sbigoglys i baratoi am y rhewgell rwan.  


Saturday 11 October 2014

Nyth cacwn


Welais i hwn yn y fwarchodfa sydd ddim yn bell o'n ty ni.  Mae'r cacwn ("hornets" dwi'n meddwl) wedi adeiladu'r nyth yma wedi ei seilio ar flwch i ystlymod.  Mae'r nythod mae cacwn yn gwneyd yn rhyfeddol.  Dydy'r llun ddim mor dda oherwydd roedd rhaid pwyntio'r camera i fynny at y coeden.  Dyma cynnig arall gwnes i:


A dyma llun arall o nyth gacwn (wasps tro yma):

Sunday 5 October 2014

Barrug. haul a llygoden bengron y gwair

Mae'r haf hir, a dechrau'r hydref braf wedi gorffen.  Ar ol noson oer, 'roedd barrug ar y comin y bore yma, gyda'r haul yn treiddio trwy'r niwl.


Dyma ychydig o luniau eraill:


Mi gyfarddais a dyn a oedd wedi darganfod llygoden fach ar y llwybr - a oedd yn oer iawn, meddai, a felly oedd wedi bod yn trio cynhesu'r creadur bach.  Llygoden bengron y gwair oedd yr annifail .



Dydy'r annifail yma ddim yn anarferol, ond dydy o ddim mor arferol i weld un yn fyw.  Mae'n amlwg bod digonedd o gwmpas.  Yn anffodus (os dach chi'n llygoden bengron y gwair) nhw ydy'r prif bwyd y cudyll coch.