Cwrs Undydd Cymraeg yn Llundain

Amser yma, wythnos diwethaf, r'oeddwn ar fy ffordd i Lundain, i'r cwrs undydd. Dw i wedi bod tair neu pedwair gwaith, rwan, a mae nhw'n ardderchog. Dw i wedi bod ar cwrsi penwythnos Y Fenni hefyd a mae nhw'n dda iawn hefyd - a dim yn ddrud. Yr unig peth ydi bod y Cymraeg yn y Fenni yn Gymraeg y De (y rhan mwyaf). Mae na gymysgedd yn Llundain. Tro diwethaf, yn mis Tachwedd (dwi'n meddwl!) r'oeddwn i mewn dosbarth Glenys - sy'n dod o'r Gogledd - ac r'oedd o'n dda iawn. R'oedd yn gobeithio bod mewn dosbarth Glenys eto, ond tro yma cawsom Eleri - ac r'oedd hi'n ardderchog hefyd. Wrth sgwrs, mae'n gyfle anaml (os dach chi'n byw yn Lloegr) i siarad Cymraeg trwy'r dydd. Gloywi'r Cymraeg oedd un amcan - ac yn un o'r ymarferion r'oeddwn ni'n edrych ar geiriau i ddisgrifio nodweddion personol. R'oedd llawer ohonnyn nhw yn newydd i fi - fel "amryddawn; chwilfrydig; egwyddorol; goddefgar; gwylaidd; llesg; llwfr "- a llawer mwy. Dwi am trio cofio nhw - bydd rhaid defnyddio nhw - ac efallai daw ar draws ambell un (neu mwy) mewn llyfrau. Mae o'n anodd ehangu fy ngeirfa - ond yn dod yn araf bach (dwi'n gobeithio!)

Yn anffodus, dw i ddim yn meddwl medrai mynd i'r cwrs undydd nesaf (yn Mehefin). Dw i ddim yn medru mynd i'r cwrs penwythnos nesaf yn y Fenni chwaith - mae un penwythnos nesaf (a dw i'n mynd i gynhadledd ar y dydd Sul) ac un Pasg ( a bydda i ar taith cerdded...) O wel, fydd rhaid cadw mynd gyda darllen, gwylio S4C a gwrando ar radio Cymru.

Post Ddoe-hwyl ar y tren

Es i i ddechrau weithio ar fy Nghymraeg bore ma oherwydd bod gen i taith tren hir. Dwi'n defnyddio cyfriadur back (EEPC) sydd yn ddigon ysgafn i ddim gwneud niwed i'm ysgwyddau - ond r'oedd popeth o'n i eisiau gwneud ar y "memory stick" a r'oedd y cyfriadur yn gwrthod darllen o'n iawn (wel, o gwbl, i ddwed y gwir!) "Computer says no" . Ydi o ddim yn hawdd teipio chwaith - am fod y cibod ("Keyboard"??) mor fach. Grrrr! Felly dwi'n sgwennu dipyn a hefyd mae gen i'r Cymro y phrynais yng Nghonwy. Ond dim llyfrau. Llwyth o waith, ia, ond meddwl na cyn bod y taith yn dechra yn fuan iawn yn y bore, bysa i'n gwneud dipyn o Gymraeg cyntaf.

O wel. Y cynlluniau gorau a.y.y.b. Ond aeth o'n waeth. R'oedd angen newid tren yng Nghrewe - i gael y tren Edinburgh. Ia wn i bod na gair Cymraeg ond dw i ddim yn cofio fo. Wel roedd y bord yn dweud ei fod yn ugain funud yn hwyr (i ddechrau). Doeddwn i ddim yn poeni gormod - yr oedd yr araith cyntaf ar un o'r ddeg - felly - digon o amswer. Ond, yn y diwedd, daeth y tren i fewn hanner awr yn hwyr, a wedyn daeth cyhoeddiad yn dweud bod rhaid iddo fynd drwy Caer - a bu hynny'n rhoi hanner awr pellach ar y taith. Cyrhaeddon i'n agos i Breston - a daeth cyhoeddiad bod problem gyda'r "signals" a troiodd problem bach i broblem mawr. Roedd y tren yn dwy awr yn hwyr rwan - ac oedden ni yn gorfod mynd yn ol i Wigan lle roedd bws i fynd a ni i Breston (neu Lancaster). Ond doedd na ddim bws. A neb yn medru dweud os oedd y problem wedi fficsio. Felly penerfynnais troi yn ol am gartref yn hytrech na dod allan o'r cyfarfod i ffeindio bod na ddim tren (oherwydd y problemi hefo'r signals) a wedyn gorfod mynd ar y bws; colli'r cysylltiad.......a.y.y.b. Ond, wrth sgwrs - doedd dim tren uniongyrchol i fynd yn ol chwaith! (Ie - y signals!) Felly roedd angen cerdded i'r orsedd arall yn Wigan, cael tren araf araf bach i Fanceiniog; cerdded i'r orsedd arall yn Manceiniog - a dyma lle ydwi rwan - ar y ffordd adref - wedi cael llon bol o teithio ar y tren.

Cerdded ar Dydd Gwyl Dewi yng Nghonwy

Roedd dydd Sul yn braf iawn - a felly roedd yn dda i weld bod ni wedi gwneud y penderfyniad iawn i fynd am dro ar dydd Sul yn hytrach na dydd Sadwrn. Mae na daith cerdded ardderchog o Gonwy sydd yn mynd i fynny Mynydd y dre (dwi'n meddwl na dyna be ydi o yn Gymraeg - Conwy Mountain yn Saesneg). Dwi newydd chwilio ar y we a darganfu manylion o wythnos gerdded (o 2008 - ond efallai bydda un arall eleni?) Rhag ofn i fi golli y rhif dyma'r rhif ( o flwyddyn dwythaf) i gael copi o raglen Wythnos Gerdded (01492)
575290/575200 a dyma'r e-bost: cg.cs@conwy.gov.uk. (Dwi wedi darganfor y rhaglen a mae'r teithiau cerdded yn edrych yn dda iawn - efallai yn y dyfodol............) Ond yn ol i ddydd Sul. Mae'r llwybr yn dilyn Llwybr y Gogledd am rhan o'r taith - i fynnu Mynydd Y dre - ac wedyn yn croesi pen Bwlch Sychnant - ar ol hynnu mae o'n mynd twy gwarachodfa natur ac yn ol dros caeau i Gonwy. Mae'r lluniau un dangos yr olygfa ar ol cerdded dipyn o ffordd i fynny Mynydd y Dre a ffrindiau newydd cyfarddais pan oeddwn yn dod yn ol at Gonwy. Mae yna fwy o fanylion am yr adar ar anifeiliaid y gwelson i yng Nghonwy ar fy mblog arall (Ann's Newport Nature blog http://newportnature.blogspot.com)

English summary

Sunday was a beautiful day so we were pleased to have saved the Conwy Mountain walk for then. This is a lovely six mile walk (and see http://newportnature.blogspot.com/ ). Just now in checking the welsh name for Conwy Mountain I found details of a week's walking festival on the web with some wonderful walks. This was for 2008 - but maybe there will be another - and maybe in the future.........

Anyway back to the walk - it crosses the Sychnant pass then goes through a nature reserve and back to Conwy. The photos show (1) new friends made on the way and (2) the view back to Conwy as you walk up towards Conwy mountain.

Llyfrau o Landudno - a Caernarfon

Aethom i aros yng Nghonwy am y penwythnos diwethaf. Un o'r pethau o'n i eisiau gwneud oedd prynu mwy o lyfrau. Mae'n anodd cael digon o lyfrau gwahanol i ddarllen - ac er bod o'n bosi prynu o'r we, fel ddwedais i dipyn yn ol, medrwch i ddim edrych ar y llyfrau cyn prynu nhw.

Felly - diolch yn fawr, siop lyfrau Lewis - yn stryd Madoc yn Llandudno. beth ydy Aladdin's cave yn Gymraeg? beth bynnag - dyna beth ydy o. Dyma rhai o'r lyfrau prynais:

Wele'n Gwawrio - Angharad Tomos; Seren Win - Eigra Lewis roberts; Yn Ol i Leifior - Islwyn Ffowc Elis. Dw i wedi darllen hynangofiant Angharad Tomos - er nad oeddwn wedi clywed ohonni o'r blaen - yr oedd y llyfr ar werth pan oeddwn yn y Fenni ar un o'r cwrsiau. Oedd o ddim yn hawdd i ddarllen (i fi) - ond reit diddorol ac yn fy nghyflwyno i byd wleidyddiaeth Cymraeg na wyddwn ddim byd amndanno. Efallai, os dych chi wedi bod yn talu sylw, byddech wedi sylwyddoli bod fi wedi darllen Yn Ol i Leifior yn barod. Mae hyn yn wir - ond y fersiwn i ddysgwyr oedd honna, felly bydd yn dda darllen y fersiwn llawn. Hefyd ges i rhai lyfrau am ddim - oherwydd r'oedd nhwo yn clirio allan:Gwen Tomos - gan Daniel Owen (darllais i lyfrau gan Daniel Owen yn yr ysgol, dwi'n siwr - ond dwi ddim yn cofio pa un;llyfr o'r enw hen Atgofion - W J Gruffydd a fersiwn gwreiddiol o William Jones - dwi hefyd wedi darllen y fersiwn Cam Y Cewri o honna hefyd.

Wedi prynu digon o lyfrau am flwyddyn, bron, es i siop arall yn Nghaernarfon - oherwydd oeddwn i eisiau prynu lyfr neu ddau T Llew Jones. Felly o mewn i Palas Print a phrynais mwy o lyfrau - a dipyn o gerddoriaeth hefyd. Ond mae'n drist gweld bod ran o gaernarfon yn edrych mor ddrwg - tynnais y llun yma o un adeilad - a mae llawer yn edrych rhy fath - yn enwedig yn Stryd Bangor.

English summary

I found some second hand Welsh books to read in Lewis's book shop (siop lyfrau Lewis) - in Madoc Street in Llandudno- a real treasure trove so part (note just part) of my book list includes:
Wele'n Gwawrio - Angharad Tomos; Seren Win - Eigra Lewis roberts; Yn Ol i Leifior - Islwyn Ffowc Elis. I have read Angharad Tomos's autobiography - to be honest - I had no clue about her or who she was but bought the book as it was on sale at one of the courses in Abergavenny and it introduced me to a whole new world of Welsh language activism which has been a big part of her very interesting life. Also, (I may be over generalising but this is how it seems to me) many Welsh writers are driven to write by the Eisteddfor - and competitions in the Eisteddfod. I guess it works a bit like going for the Orange or booker - except that, those competitions are for books already published - whislt winning one of the big prizes at the Eisteddfod is for writing to a particular theme. It is afterwards your book gets published. I thought this was fascinating. I also had some books thrown in free from a clear out. I didn't really have enough time to browse for hours but came away with enough to keep me going for a long time...........

Later in Caernarfon however, I then browsed a new bookshop. The trouble with second hand bookshops is you have to go for what they happen to have in stock really - whereas new bookshops are likely to keep in popular books. The shop in Palace Street is great - and I bought a few children's books - great for learning Welsh, you get a real variety of language - and also Iolo William's Book of nature - an illustrated paperback with Welsh descriptions and names and photographs of birds, plants and animals - really useful for trying to learn and remember the Welsh names.

Ffrind newydd Cymraeg

Dros wythnos yn ol, cyfarfais a Gwilym - tad Bethan - sy'n gweithio yma yn y Prifysgol. Mae Gwilym yn dod o Sir Fon, ond nawr yn byw yn Great Linford - rhyw dwy filltir o ble dwi'n byw. Caethom sgwrs am ryw awr mae o'n colli cael siarad Cymraeg - a mae rhan mwyaf o'r pobl yn y lle mae o'n byw (fflat mewn cartref gyda waardeniaid) yn ferched. Ac wrth sgwrs, Saesneg mae pawb yn siarad. Medra i beicio i lle mae o'n byw - a dwi'n siwr ai eto.

English summary

The weekend before last I met Gwilym - Bethan's father (B works here at the OU). he comes from Anglesey originally (see photo) but is now living inn a flat in a sheltered housing about 2 miles away from me. We had a good chat for about about an hour - I think he misses speaking Welsh, so we both enjoyed it and as he is not far away I'm sure I will go again.