Ailddysgu: August 2015

Diwrnod gwlyb

Sydd ddim mor arferol yn fama, ond gan ei fod hi wedi bod yn bwrw’n drwm trwy’r dydd, a finnau ddim yn y gwaith, penderfynnais trio gnweud cacennau bach. Dwi ddim yn siwr be ddaeth drostof fi, ond dyma nhw - dim rhy ddrwg (dyma nhw wedi dod allan o'r popty) ond yn felys iawn - a dwi ddim y hoffi pethau rhy felys.

Yn yr ardd mae hi’n amser cynllunio erbyn y gaeaf, yn anffodus; felly mi rhois hadau salad i fewn, yn y tŷ gwydr. Gobeithio bydd y rhain yn gwneud salad i ni dros y gaeaf.

Yr ardd a’r cefn gwlad lleol

Penwythnos diwethaf roeddwn yn dweud pa more sych oedd yr ardd - ond wrth gwrs, wedi dweud hynny, daeth digon o law....a dan ni wedi cael cawodydd trwy’r wythnos, ond llai o law, dwi’n credu, na gweddill y wlad.

Beth bynnag, ar ol yr holl law, roedd heddiw digon sych, felly dipyn o waith yn yr ardd, yn cynnwys codi mwy o datws - a mae nhw wedi dod ymlaen yn dda:

“pink fir apple“ ydy’r rhain, ac wrth clirio’r pridd, dod ar draws y lindysyn yma:

dwi’n meddwl mai lindysyn gwalchwyfyn y poplys ydy hwn? (Ond does dim coed poplys yn yr ardd...)

A wedyn mynd am dro. Dwi ddim wedi bod yn cerdded gymaint yn ddiweddar - ond dwi am gwneud dipyn mwy. Dyma rhai o’r lluniau, yn cynnwys y defaid Herdwick: rhyfedd gweld nhw yma yn hytrach nag yn ardal y llynnoedd. Meheryn roedd y rhan fwyaf.

Ac wrth dod at y cae lle roedd y defaid, cael hyd i’r puffballs yma - gair Cymraeg?

A felly y ol i goginio gyda ’r tatws, aubergines o’r tŷ gwydr, tomatos, a caws - a’r puffballs wedi ffrio. Bendigedig!

Twtio

Dwi wedi bod yn treulio llawer o amswer yn dyfrio yn yr ardd. Dwi’n gwybod bydd y rhai ohonoch chi sydd yn byw yng Nghymru yn chwerthin, ond wir yr, dan ni mewn ardal sych ofnadwy a dim wedi cael llawer o law o gwbl dros yr haf. Yn bendant dim digon. (Ond mae glaw ar y ffordd.) Felly, mae llawer o amser wedi mynd yn sicrhau bod y planhigion, a’r coed yn enwedig, yn llwyddo. Dydw i ddim yn dyfrio’r coed sydd wedi bod yno am rhai flynyddoedd, ond y rhai ifanc, ond eleni, roedd rhai o’r coed hyn yn dioddef hefyd, fel y coeden eirin yma:

Gobeithio bydd y coeden yn gwella ar ol dipyn o ofal a llawer o ddŵr! Ond mae angen gwneud pethau eraill yn yr ardd heblaw dyfrio, ac o’r diwedd, dwi wedi gwneud dipyn o waith yn un gwely mafon. Rhywsut, mae’r mafon haf a’r mafon hydref wedi cymysgu yn y gwely yma - mafon ha sydd i fod yna. Ond doedden nhw ddim wedi cael llawer o ofal. Ond ddoe a heddiw, ro’n i’n tynnu’r chwyn i gyd; dyfrio; rhoi dipyn o faeth iddynt, torri’r planhigion a oedd wedi rhoi ffrwythau eleni, a. y.y. b. Yn anffodus gwnes i ddim cymryd llun cyn ddechrau, ond dyma sut roedd y gwely wedi i fi orffen gyda rhoi compost (cartref) ar y gwely.

Dydy’r lluniau ddim yn dda ofnadwy ond dwi’n falch gweld trefn ar y lle. Mae rhyw syniad i’w gael o sut oedd y gwely wrth edrych ar llun y gwely arall.

Mae gormod i’w gwneud, fel arfer. Mae’r afalau cynnar, “Discovery“ i gyd yn barod a mae gymaint ohonyn nhw. Dyma ychydig.

Dwi’n bwyta nhw; mynd a nhw i’r gwaith i fy nghyd-weithwyr, rhoi nhw i ffrindiau a chymdogion, a choginio gyda nhw, a mae 'na llwyth ar ôl. Dwi ddim isio rhoi llawer yn y rhewgell - mae o’n eitha llawn o ffrwythau eraill! Mae ddigonedd o bethau da i'w bwyta ar y funud.

Dwi wedi bod yn twtio yn y tŷ gwydr hefyd - a mae’r nionod a’r shallots i gyd mewn bocsus rŵan ar ol bod yn sychu yn y tŷ gwydr.

A heno mi fyddaf yn gwneud saws tomato i roi yn y rhewgell. Mae rhywbeth am gwneud pethau gyda cynnwys yr ardd, fel rho nhw i ffwrdd am y gaeaf, neu gwneud jam, sydd yn gwneud i fi deimlo’n dda……...

Wiwerod coch

Pan oedden yn aros yn Sir Fon, ryw fis yn ol, 'r oedd wiwerod coch yn dod i'r ardd. Wel. wrth gwrs, efallai mai UN wiwer oedd o neu hi. Ond mi roedd yn hyfryd gweld wiwerod go-iawn fel petai, yn hytrach na'r wiwer llwyd sydd yn fama. Dyma rhai o luniau eraill - ac un o sgwarnog yn y cae. Braf gweld yr holl bywyd gwyllt.

Penwythnos brysur

Amser brysur iawn o’r flwyddyn yn yr ardd. Erbyn mis Awst, mae pethau wedi arafu o safbwynt rhoi hadau i fewn ac yn y blaen, ond mae gymaint i’w wneud o safbwynt cynaeafu a twtio. Dwi wedi anwybyddu’r cwrens coch (jeli, falle, nes ymlaen?), a rhoi’r gwsberen yn y rhewgell am rŵan, ond casglu’r eirin ydy’r orchwyl diweddar. Mae’r coeden yn orlawn. Czar ydy’r rhain, a maent yn aeddfedu yn gynnar, ym mis Gorffenaf, fel arfer. Eleni, dwi wedi casglu dwn i’m faint, a mynd a rhai i’r gwaith, rhoi nhw i ffrindiau a teulu, rhoi ryw bedwar cilos yn y rhewgell, coginio gyda nhw (a bwyta nhw) a mae digon ar ôl - felly jam, efalla?

Mae’r afalau gyntaf yn barod hefyd. Afalau gynnar iawn ydy’r rhain. “Discovery“. Blasus iawn, ond dim yn cadw rhy hir - felly mae rhaid bwyta nhw, neu prosesu nhw mewn rhyw ffordd neu gilydd.

Meddyliais bod ’blight’ ar rhai o’r tatws - felly torrais y tyfiant i lawr - ond dwi ddim yn siŵr os oedd angen gnweud.

Braidd yn gynnar, a felly tatws llai nac arfer, ond digon blasus. A dwi wedi troi fy sylw i’r blodau, yn trio tocio a twtio dipyn, ond dydy’r bordor ddim ar ei gorau ym mis Awst, heb glaw am dipyn o sbel.

Ac am unwaith, gadael yr ardd i feicio i’r amgueddfa lleol: . Dyma i chi amgueddfa hyfryd, anffurfiol mewn llefydd, ar hen safle ffermdy mawr. Cymysgiad o bethau amrywiol: llawer ynglyn a chludiant - roedd gweithdai lleol yn gwneud cerbydau ar gyfer y lôn ac i ’r tren: roedd gweithdŷ mawr yn Wolverton (ryw filltir o’r hen ffarm) yn cynyrchu canoedd o gerbydau tren, ac a ryw reswm gwnaed y cwch yma yn Stony Strafford.